Meta rrit konkurrencën me një qendër të re të dhënash gjigante për inteligjencën artificiale
Meta po ndërton një qendër të dhënash 5 GW për laboratorët e saj të inteligjencës artificiale, me ndikim të madh në energji dhe komunitete
Meta, kompania në pronësi të Mark Zuckerberg, ka nisur ndërtimin e një qendre të dhënash kolosale, të quajtur Hyperion, e cila do t’i shërbejë ekskluzivisht laboratorëve të inteligjencës artificiale të kompanisë. Me një kapacitet të parashikuar prej pesë gigavatësh (GW), kjo qendër do të shndërrohet në një ndër më të mëdhatë në botë për fuqinë kompjuterike të AI-së.
Zuckerberg bëri të ditur përmes një postimi në Threads se Hyperion do të shtrihet në një hapësirë aq të madhe sa pjesa më e madhe e Manhattan-it. Lokacioni është caktuar në Richland Parish, Luiziana, ku Meta ka paralajmëruar më herët një investim prej 10 miliardë dollarësh në infrastrukturë të dhënash. Deri në vitin 2030, kompania synon të aktivizojë dy GW kapacitet, me objektivin për të arritur pesë GW në një fazë të mëvonshme.
Kjo lëvizje nuk vjen rastësisht. Meta ka rekrutuar figura të rëndësishme nga sektori i AI, si ish-drejtuesit e Scale AI dhe Safe Superintelligence, duke u përgatitur të sfidojë gjigantët si OpenAI dhe Google. Përveç Hyperion, Meta planifikon të aktivizojë në vitin 2026 një super-klaster tjetër të quajtur Prometheus, me kapacitet 1 GW, i cili po ndërtohet në New Albany, Ohio.
Megjithatë, ndërtimi i këtyre qendrave ka një kosto të madhe për komunitetet përreth. Sipas New York Times, një projekt tjetër i Meta në Georgia ka shkaktuar mungesë uji në shtëpitë e banorëve lokalë. Të njëjtat pasoja priten edhe në zona të tjera, pasi këto qendra përthithin sasi të mëdha uji dhe energjie. Një tjetër shembull është zgjerimi i planifikuar nga kompania CoreWeave pranë Dallas-it, që mund të dyfishojë nevojën për energji të qytetit.
Më shqetësues është fakti që këto zhvillime mbështeten nga nivelet më të larta të qeverisë amerikane. Presidenti Donald Trump ka promovuar personalisht projektin Stargate të OpenAI, ndërsa sekretari amerikan i energjisë, Chris Wright, kërkon që Shtetet e Bashkuara të udhëheqin këtë epokë të re intensive në konsum energjie, duke mbështetur burime si qymyri, gazi natyror dhe energjia bërthamore.
Ekspertët paralajmërojnë se, deri në vitin 2030, qendrat e të dhënave mund të konsumojnë deri në 20% të gjithë energjisë në SHBA, krahasuar me vetëm 2.5% në vitin 2022. Pa një shtim të menjëhershëm të prodhimit të energjisë, shumë komunitete do të përballen me mungesa, ndërprerje dhe ndikime të drejtpërdrejta në jetën e përditshme të qytetarëve.
Në thelb, ndërtimi i qendrave të tilla gjigante për të ushqyer ambiciet e kompanive teknologjike në AI, po shndërrohet në një kërcënim të hapur për mjedisin, burimet publike dhe stabilitetin energjetik të komuniteteve. Ndërsa Meta dhe të tjerët synojnë të dominojnë të ardhmen e inteligjencës artificiale, qytetarët mund të mbeten pa energji dhe pa transparencë.
