Moment vendimtar: Uashingtoni shqyrton një veprim që mund të ndryshojë gjithçka në Europë

Shtetet e Bashkuara do të zvogëlojnë patjetër numrin e trupave të tyre në Gjermani, dhe kjo hap probleme të rëndësishme për qeverinë në Berlin.

Kjo është arsyeja pse ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius udhëtoi së fundmi në Uashington, dhe pas një takimi me homologun e tij amerikan Pete Hegseth, ai zbuloi me shumë pesimizëm se ata kishin rënë dakord për një koordinim të ngushtë mbi “si mund ta zbatojmë një vendim të tillë hap pas hapi, nëse vjen puna deri aty”.

Për Gjermaninë, mbështetja ushtarake amerikane ka qenë themeli de facto i sigurisë kombëtare, që nga Lufta e Ftohtë. Duke pasur parasysh dekada neglizhence të forcave të veta mbrojtëse, fuqia ekonomike e BE-së varet shumë nga forcat amerikane. Është e njëjta gjë kur bëhet fjalë për Evropën.

Sipas të dhënave nga Komanda Evropiane e SHBA-së (EUCOM) në Stuttgart, SHBA-të aktualisht kanë pothuajse 84,000 personel ushtarak aktiv në Evropë. Problemi është se nga Uashingtoni po vijnë mesazhe kontradiktore në lidhje me këtë, gjë që shkakton nervozizëm nga Berlini dhe Parisi deri në Varshavë dhe Vilnius, përcjell tesheshi.

Kur Kancelari Friedrich Merz vizitoi Shtëpinë e Bardhë në qershor, Donald Trump e siguroi atë se qeveria amerikane nuk po mendonte për tërheqjen e trupave të saj, dhe më pas gjatë vizitës së Pistorius në Uashington, mbërriti një mesazh krejtësisht i ndryshëm: SHBA-të aktualisht po shqyrtojnë vendosjen e trupave jashtë vendit dhe po shqyrtojnë zhvendosjen nga Evropa në Indo-Paqësor.

Sipas informacioneve jozyrtare nga Pentagoni, një shqyrtim i vendosjes ushtarake globale është duke u zhvilluar nën udhëheqjen e Elbridge Colby, i cili është i njohur për qëndrimin e tij të ashpër ndaj Kinës. Kjo mund të përfshijë tërheqjen e 20,000 trupave që administrata e Joe Biden dërgoi në Evropë pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022.

Struktura e mbrojtjes në Evropë

Problemi është se edhe aleatët e SHBA-së nuk kanë informacion në lidhje me afatet e mundshme. Kur u pyetën nëse dinë diçka rreth planit të tërheqjes, Presidenti francez Emmanuel Macron u përgjigj me sarkazëm:

“Jo. Do të ishte mirë ta dinim.”

Ushtria amerikane ka një bazë të madhe ajrore në Ramstein në Gjermani, e cila shërben si pikë nisjeje për operacione në Lindjen e Mesme, Irak dhe Afrikë. Landstuhl është shtëpia e një spitali të rëndësishëm ushtarak, ndërsa Wiesbaden dhe Stuttgart janë qendra komande për operacione në Afrikë dhe Evropë. Grafenwöhr është shtëpia e terrenit më të madh të stërvitjes ushtarake të NATO-s, dhe Pete Hegseth ishte i stacionuar atje në të kaluarën. Rheindahlem është shtëpia e një skuadroni avionësh luftarakë F-16 Kampfflugzeuge, dhe Büchel është shtëpia e kokave bërthamore, të dizajnuara për të penguar Rusinë të sulmojë Evropën. Të gjitha këto forca janë pjesë e strukturës mbrojtëse të NATO-s në Evropë.

Rritja e shpenzimeve të mbrojtjes

Për të qetësuar Trump-in, në qershor, qeveria e Merz njoftoi planet për të rritur shpenzimet e mbrojtjes nga rreth 86 miliardë euro në vitin 2025 në rreth 153 miliardë euro deri në vitin 2029 – një rritje në rreth 3.5 përqind të PBB-së për të përmbushur objektivat e NATO-s dhe për të mbështetur angazhimet e përbashkëta të infrastrukturës. Sipas Politico, përpjekja ka qenë mesatarisht e suksesshme deri më tani.

“Qeveria gjermane ka kërkuar qartë të rivendosë bashkëpunimin e ngushtë me Shtetet e Bashkuara që nga fillimi,” shpjegoi Politico, duke përmendur presionin e koordinuar nga Kancelari Friedrich Merz, Pistorius dhe Ministri i Jashtëm Johann Wadephul.

Merz e telefonoi Trump-in në fillim të korrikut për të siguruar dërgesat e armëve në Ukrainë dhe duket se ia ka dalë mbanë në përpjekjen e tij për të qëndruar në favor të presidentit të paqëndrueshëm të SHBA-së. Kur u takua me Trump-in gjatë udhëtimit të tij të parë në Uashington si kancelar, u ngrit edhe çështja e pranisë së ardhshme të trupave amerikane në Gjermani. I pyetur nëse shkurtimet ishin në axhendë, Trump tha: “Gjithmonë kam thënë se Evropa duhet të bëjë më shumë, por Gjermania po bën hapa përpara. Do të shohim se çfarë ka kuptim në të ardhmen.” Për Politico-n, diplomacia publike ka rëndësi: “Ky lloj angazhimi personal, veçanërisht me dikë si Trump, mund të japë rezultate. Por gjithçka varet nga Uashingtoni”.

Kostoja – 870 miliardë euro

Nëse trupat amerikane do të tërhiqeshin, Evropa do të duhej të zëvendësonte të gjithë infrastrukturën ushtarake që aktualisht ofrohet nga SHBA-të në të gjitha nivelet, sipas një studimi nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike (IISS) me seli në Londër. Kjo do të thotë baza, poligone stërvitjeje, armë dhe municione, arkitekturë administrative dhe organizative, dispozita inteligjence dhe më shumë. Kjo vjen me një çmim të lartë: nëntë autorët e studimit të IISS vlerësojnë se zëvendësimi i kontributit të SHBA-së në NATO me fonde evropiane do të arrinte në afërsisht 870 miliardë euro.